Wat is er nu leuker dan een cadeau geven aan iemand van wie je houdt en vervolgens het blije gezicht zien van die persoon als hij of zij het cadeautje openmaakt. En dan ook écht blij, niet zo’n beleefd lachje. Toch is dit in de praktijk soms best lastig, zelfs al kennen we iemand al jaren of zijn we ermee getrouwd! Om je te helpen in deze mooie, maar ook stressvolle, tijden, hebben we ons tot de wetenschap gewend. Gelukkig zijn er studies die de verschillen tussen gevers en ontvangers haarfijn uitgezocht hebben, zodat je nooit meer in het duister hoeft te tasten. In deze blog de vijf beste cadeau-adviezen uit die onderzoeken.

1. Ga voor praktisch

Er is een verschil in hoe we over cadeaus nadenken als ontvanger en als gever. Onderzoek van Galak en Williams laat zien dat gevers vaak abstracter nadenken over het cadeau dat ze in de toekomst gaan geven en dat ze daarbij vaak meer gefocust zijn op de aantrekkelijkheid en originaliteit van het cadeau, in plaats van de praktische bruikbaarheid. Ontvangers, aan de andere kant, zijn bij het openen van het cadeau meer gefocust op het gemak of de praktische bruikbaarheid van dat cadeau.

Hoe zorg je ervoor dat je toch voor het praktische cadeau gaat en niet zwicht voor het mooie, maar onhandige cadeau? Beeld jezelf in als de ontvanger en gebruiker van het cadeau, dan kies je vaker voor het gebruiksvriendelijke en handige cadeau.

2. Verrassen of het lijstje aanhouden?

Onderzoekers Gino en Flynn laten zien dat de gevers vaak denken dat het belangrijk is om origineel te zijn en echt iets verrassends te geven. En dat dat ook voor de meeste waardering zou zorgen. Helaas! Ontvangers gaven aan dat ze juist iets krijgen waarvan ze hebben gezegd dat ze het heel graag willen. Kortom, maak het jezelf makkelijk en houd het bij het verlanglijstje dat je krijgt.

Vind je het toch belangrijk om te verrassen? Doe dan wat ik doe: hoor ik mijn ontvanger gedurende het jaar iets benoemen als grote wens? Dan schrijf ik het op mijn lijstje, wat ik er met de feestdagen bij pak. Zo is het cadeau alsnog verrassing, maar wel een verrassing waarvan ik weet dat de ontvanger er echt op zit te wachten!

3. Ga voor langdurig plezier

Je kent het wel: je hebt een mooi cadeau bedacht, maar de beste uitvoering is nu niet beschikbaar. Dan maar de iets mindere, zodat er toch wat onder de boom ligt. Anders is het zo vervelend, toch? Volgens Baskin en collega’s is het juist andersom, en krijgen ontvangers liever het cadeau van hogere kwaliteit – ook als dat betekent dat ze nu alleen een kaartje krijgen met een belofte erop.

Het hoeft ook niet altijd een tastbaar cadeau te zijn: juist het geven van een ervaring in de toekomst is goed voor je relatie met de ontvanger. Mits het natuurlijk positieve emoties oproept. En daarvoor hoef je niet eens samen de activiteit uit te voeren! Dus ook prima geschikt voor die collega, of vriend(in) die in het buitenland woont.

4. Ga NIET voor het duurste cadeau

Dat is een meevaller: ontvangers van cadeaus hechten over het algemeen veel minder waarde aan de prijs van een cadeau dan dat de gevers denken. Onderzoekers vonden dat gevers vaak overschatten hoeveel blijer de ontvanger is wanneer ze een duurder cadeau geven, dan dat dat eigenlijk het geval is. Kortom, ga niet voor dat extreem dure cadeau waardoor je heel januari op de kleintjes moet letten, maar kies voor een mooie ervaring of iets betaalbaars van een verlanglijstje.

5. Geef een cadeautje dat iets over jou zegt om een sterkere band op te bouwen

Tot slot de allerlaatste tip: maak het persoonlijk. Zes verschillende studies van de onderzoekers Aknin en Human lieten zien dat ontvangers het waarderen wanneer ze een cadeautje ontvangen dat iets over henzelf zegt en dat heel goed bij hun past. Niet heel verrassend, maar soms knap lastig.

Misschien is het dan makkelijker om iets te geven wat bij jouzelf past. De tweede bevinding van Aknin en Human is namelijk dat een cadeau de relatie tussen gever en ontvanger verstevigt als het cadeau iets zegt over de gever. Bijvoorbeeld een boek of een muziekalbum geven dat jij zelf heel mooi vindt en enthousiast over bent. Dat moet je er dan natuurlijk wel even bij zeggen.

Andere onderzoekers, Polman en Maglio, vonden daarnaast dat cadeau’s die jij zelf ook gebruikt de band met de ontvanger opnieuw versterkt. Het cadeau wordt meer gewaardeerd en de ontvanger gaat jouw cadeau ook leuker vinden.

Het allermooiste cadeau

Kortom, alle adviezen samengevat: houd je af en toe toch eens aan dat wensenlijstje, maak niet je hele spaarrekening leeg voor dat ene cadeau, geef een ervaring en kijk eens naar de dingen die jij zelf mooi vindt en die je heel graag met jouw geliefde wilt delen.

En om af te sluiten een aller aller aller laatste cadeautip, persoonlijk van mij: of je nu de ontvanger of de gever van cadeautjes bent (of dat je misschien helemaal niet fysiek cadeautjes kan geven door het virus waarvan ik de naam niet eens ga noemen); geef vooral heel veel liefde cadeau. Want dat is wat mij betreft toch het allermooiste wat je kunt geven. Ik wens je alvast hele warme en fijne feestdagen toe.

Bronnen:

• Aknin, Lara & Human, Lauren. (2015). Give a piece of you: Gifts that reflect givers promote closeness. Journal of Experimental Social Psychology. 60. 8-16. 10.1016/j.jesp.2015.04.006.
• Baskin, Ernest, et al. “Why feasibility matters more to gift receivers than to givers: A construal-level approach to gift giving.” Journal of Consumer Research 41.1 (2014): 169-182.
• Chan, C., & Mogilner, C. (2017). Experiential gifts foster stronger social relationships than material gifts. Journal of Consumer research, 43(6), 913-931.
• Flynn, F. J., & Adams, G. S. (2009). Money can’t buy love: Asymmetric beliefs about gift price and feelings of appreciation. Journal of Experimental Social Psychology, 45(2), 404-409.
• Galak, J., Givi, J., & Williams, E. F. (2016). Why certain gifts are great to give but not to get: A framework for understanding errors in gift giving. Current Directions in Psychological Science, 25(6), 380-385.
• Gino, F., & Flynn, F. J. (2011). Give them what they want: The benefits of explicitness in gift exchange. Journal of Experimental Social Psychology, 47(5), 915-922.
• Goodman, J. K., & Lim, S. (2018). When consumers prefer to give material gifts instead of experiences: The role of social distance. Journal of Consumer Research, 45(2), 365-382.
• Liu, P. J., Dallas, S. K., & Fitzsimons, G. J. (2019). A framework for understanding consumer choices for others. Journal of Consumer Research, 46(3), 407-434.
• Polman E, Maglio SJ. Mere Gifting: Liking a Gift More Because It Is Shared. Personality and Social Psychology Bulletin. 2017;43(11):1582-1594. doi:10.1177/0146167217718525
• Yang, A. X., & Urminsky, O. (2015). Smile-seeking givers and value-seeking recipients: Why gift choices and recipient preferences diverge. Available at SSRN 2733341.
• Zhang, Y., & Epley, N. (2012). Exaggerated, mispredicted, and misplaced: When “it’s the thought that counts” in gift exchanges. Journal of Experimental Psychology: General, 141(4), 667.