Dopper: De dopper watertap

Waarom verdient deze nudge de titel ‘Nudge van het jaar’?
Elke dag gaan er nog miljoenen flessen mineraalwater over de toonbank. Wereldwijd veroorzaken deze flessen alleen al 25 miljard kg plastic afval. En dit aantal groeit nog elk jaar. Dat kan niet zo doorgaan. Dopper heeft de missie om verpakt water te verbannen door mensen kraanwater te laten drinken. Wij vroegen Tabula Rasa, een bureau gespecialiseerd in gedragsverandering, om onderzoek te doen naar waarom mensen zo weinig gebruikmaken van publiek toegankelijke waterpunten. Wat blijkt? Mensen vinden het bijvullen van hun waterfles bij een publieke kraan teveel werk. En verpakt water kopen is te simpel. We moeten de manier waarop we water drinken aanpakken. Het moet makkelijk zijn, leuk en je moet er niet omheen kunnen.

En dus heeft Dopper zijn eigen Nudge uitgebracht: de Dopper Water Tap. Met een oog op het onderzoek hebben wij een IoT-watertap uitgebracht die mensen moet laten terugkomen voor het hervullen van hun fles.

Op wie is de nudge gericht?
Online consumenten.

Wat is het doel van de nudge?
De Dopper Tap is gemaakt om mensen aan te sporen kraanwater, in plaats van verpakt water, te drinken. Wij hebben geprobeerd het opnieuw vullen van je fles makkelijk, leuk, hygiënisch en voor de hand liggend te maken. Je krijgt niet alleen toegang tot de verantwoorde keuze van kraanwater in plaats van verpakt water, maar het wordt leuk om te tappen én je hoort ook hoe goed dat is voor het milieu. Hiermee creëren we van het simpele bijvullen een betrokken ervaring waar men met een goed en waardig gevoel van kan weglopen.

Van welk psychologisch principe/bias maakt de nudge gebruik?
De Dopper Water Tap praat met je. Op de druppelvormige interface verschijnen verschillende berichten om de aandacht van de gebruiker te trekken, erbij te houden en aan te sporen de fles volledig te vullen. Daarnaast geeft het scherm complimenten en toont het de impact van het kraangebruik, van kilogram plastic dat is bespaard tot vermindering van CO2. Op deze manier spelen we in op positieve emotionele triggers om gedragsverandering bij de gebruiker te versnellen. Gedrag verandert namelijk het beste als het gedrag zelf wordt aangeboden, maar met een verbeterde ervaring, in plaats van mensen over te moeten halen het ook echt een kans te geven. Daarnaast ondersteunen emotionele triggers een permanente gedragsverandering.

• de tap moet iemand nieuwsgierig maken (waar het praten bij helpt);
• het moet interessant blijven (de berichten veranderen);
• en het moet belonend zijn (je ziet je impact op het scherm).

Waar heeft de nudge plaatsgevonden?
Op dit moment zijn er 102 Dopper Water Taps actief in Nederland, België en Frankrijk. Twee tot de verbeelding sprekende voorbeelden zijn:

• De tap op Schiphol Airport, een waardevolle nudge, want men mag een lege hervulbare waterfles meenemen door de douane. Men kan zo gratis voor de verantwoorde keuze van kraanwater kiezen en daarmee minder de noodzaak zien voor het kopen van verpakt water op het vliegveld.

• Er zijn meerdere taps geplaatst bij Albert Heijn-filialen in Nederland en België. High-traffic plekken, zoals de Albert Heijn op het Museumplein in Amsterdam, hebben een Dopper Water Tap. Mensen kunnen nu een fles hervullen met kraanwater, in plaats van een flesje water kopen in de supermarkt.

Wanneer heeft de nudge in 2024 plaatsgevonden?
Het hele jaar door! De Dopper Water Tap is ontworpen om mensen terug te laten keren en méér kraanwater te laten tappen.

Wat was het resultaat van de nudge?
In 2024 zijn er meer dan 100.006 liters kraanwater getapt. Dit betekent dat de Dopper Water Tap 460.028 keer is gebruikt. Omgerekend besparen we zo 200.012 plastic wegwerpflesjes, ofwel: 5.600 kilo plastic-vervuiling, en 14.001 kilo CO2 in één jaar, ten opzichte van het gebruik van dezelfde hoeveelheid liters verpakt water.