Het voedingscentrum:
Eerst op tape

Waarom verdient deze nudge de titel ‘Nudge van het jaar’?
Plakken tegen voedselverspilling; makkelijker wordt het niet! Het Voedingscentrum en Samen Tegen Voedselverspilling introduceren de Eerst op Tape om consumenten te helpen thuis minder eten en drinken te verspillen. Gemiddeld gooien Nederlanders namelijk ruim 33 kilo voedsel per persoon per jaar weg… Dat is zo’n 9% van al het gekochte eten! Daarnaast verdwijnt ook nog eens ruim 64 liter drinken in de gootsteen of het toilet. Door restjes en producten met de kortste houdbaarheid duidelijk te markeren met de Eerst op Tape weet iedereen in het huishouden welk eten en drinken als eerste op moet en voorkomen we voedselverspilling!

Op wie is de nudge gericht?
Online consumenten.

Wat is het doel van de nudge?
Het doel van de Eerst op Tape is om voedselverspilling te voorkomen bij consumenten thuis. De Eerst op Tape kun je plakken op een plank in je koelkast waar je restjes en verpakkingen zet die als eerst op moeten. Ook kan het op bakjes en losse verpakkingen geplakt worden. Daarmee is de Eerst op Tape een visuele reminder om restjes en open verpakkingen te gebruiken.

Van welk psychologisch principe/bias maakt de nudge gebruik?
Eerst op Tape speelt in op de kloof tussen intentie en gedrag. Verreweg de meeste Nederlanders (94%) willen zo min mogelijk voedsel verspillen en zeggen hun best hiervoor te doen. Toch wordt er nog veel verspild in Nederlandse huishoudens. Veel kleine gedragingen die voedselverspilling veroorzaken, gebeuren namelijk onbewust, uit gewoonte. Dit is waarom restjes en open verpakkingen, ondanks de goede intenties, niet altijd opgemaakt worden. De tape dient als visuele cue om een gezinslid op het juiste moment (als diegene de koel- of voorraadkast opent) te herinneren aan zijn of haar intenties en zet direct aan tot een behapbare actie om voedselverspilling te voorkomen.

Waar heeft de nudge plaatsgevonden?
De Eerst op Tape is gratis verkrijgbaar in de webshop van het Voedingscentrum, zie hier: https://webshop.voedingscentrum.nl/producten/veilig-en-duurzaam/eerst-op-tape/

Wanneer heeft de nudge in 2024 plaatsgevonden?
De Eerst op Tape is altijd verkrijgbaar en kan in die zin altijd ingezet worden. Tijdens de Verspillingsvrije Week van 2024 in september heeft de Eerst op Tape een prominente plaats gekregen. Tijdens de Verspillingsvrije Week is de tape o.a. verspreid naar consumenten via online bestellingen van Jumbo supermarkten. Dit ging om 50.000 exemplaren van de tape (zie ook: https://www.jumbo.com/nieuws/jumbo-helpt-klanten-minder-voedsel-te-verspillen-met-exclusieve-tape/) en onder 10.000 deelnemers van de Verspillingsvrije Week.

Wat was het resultaat van de nudge?
De originele Eerst op Tape, de ‘Use It Up Tape’ ontwikkeld door Oz Harvest (Australië), bleek effectief in het verminderen van voedselverspilling in huishoudens. Onder licentie is de Nederlandse versie ‘Eerst op Tape’ ontwikkeld, verspreid en onderzocht. Onder mensen die de Eerst op Tape van het Voedingscentrum gebruikten, was de voedselverspilling na 3 weken afgenomen met gemiddeld 28%. Daarnaast maakte 60% van de gebruikers na een maand nog gebruik van de tape en werd de tool positief ervaren.